Kalıtım İle İlgili Tüm Kavramlar ve Anlamları

Kalıtım= Bir canlının sahip olduğu özelliklerin kuşaktan kuşağa aktarılması olayına kalıtım denir.

Genetik= Canlı soyları arasındaki benzerlik ve farklılıkların ortaya çıkmasını sağlayan kalıtsal karakterlerin nesilden nesile nasıl aktarıldığını inceleyen bilim dalına genetik yani kalıtım bilimi denir.

Kalıtsal Özellik (Kalıtsal Karakter)= Bir bireyin nesilden nesile aktarılan özelliklerine denir. Bu özellikler genlerin kontrolündedir.Örnek olarak, göz rengi,saç rengi,kan grubu,ten rengi vb. özellikler kalıtsal özelliklere birer örnektir.

Gen= Bir canlının kalıtsal özelliklerini taşıyan kromozom bölgelerine gen denir.

Homolog kromozom= Biri anneden biri babadan gelen şekil ve yapı bakımından birbirine benzeyen kromozomlardır.

Allel Gen= Homolog kromozomların karşılıklı bölgelerinde bulunan ve aynı karakter üzerine etki eden gen çiftlerine allel gen denir.

Genotip= Canlıların kalıtsal özelliklerini belirleyen gen yapısına genotip denir.Örnek olarak AA, Aa, aa vb. ifadeleri verebiliriz.

Fenotip= Canlının genetik yapısına ve çevresel etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan dış görünüşüne fenotip denir.Örnek olarak mavi göz ve kıvırcık saç özelliklerini verebiliriz.

Baskın Gen ( Dominant gen)= Allel genlerden fenotipte etkisini her zaman belli eden genlere denir. A,B,C gibi büyük harfle gösterilir.

Çekinik Gen (Resesif Gen)= Baskın genle birlikte bulunduğu zaman kendi özelliğini gösteremeyen genlere denir. a,b,c gibi küçük harfle gösterilir.

Not=Baskın bir karakterin ortaya çıkabilmesi için gen çiftlerinden birinin AA,Aa gibi büyük olması yeterlidir. Çekinik bir karakterin açığa çıkabilmesi için gen çiftlerinden her ikisinin de aa,bb gibi küçük olması gerekir.

Arı Döl (Saf Döl=homozigot)= Bir karakter üzerine etki eden gen çiftinin (allel genlerin) AA,bb,BB gibi birbirisinin aynı olmasına arı döl denir.

Melez Döl (Heterozigot)= Bir karakter üzerine etki eden gen çiftinin (allel genlerin) Aa,Bb gibi birbirinden farklı olmasına melez döl denir.