Kanamalarda Yapılacak İlk Yardım Uygulamaları

Kan, vücuttaki tüm organların sağlıklı ve düzenli işlemesini sağlayan ve hayati önem taşıyan maddeleri ileten sıvıdır. Bu sebeple her türlü kan kaybı ciddiye alınmalı ve uygun ilk yardım hızlı ve etkin bir biçimde yapılmalıdır. Vücut, atardamar, toplardamar ve kılcal damar ağıyla örülüdür. Bu damarların yaralanması kanamalara yol açar. Kanamalar vücut dışında, içinde veya her ikisinde birden olabilir.

Kanama: Kanın yaralanma, zedelenme gibi herhangi bir nedenle damar dışına çıkmasıdır(aşağıdaki resimden atardamar,toplardamar ve kılcaldamar kanaması şeklinde görebilirsiniz). Vücuttaki kanın %20’sinden fazlası kaybedildiğinde hayati tehlike ortaya çıkar. Eğer kanama kontrol altına alınmazsa şok ve ölüm gelişebilir. Kanamanın ciddiyeti; kanamanın hızına, vücutta kanın aktığı bölgeye, kanama miktarına, kişinin fiziksel durumu ve yaşına bağlıdır.

İlk yardımcı kanamayı tespit edebilmelidir. Kanama, küçük görünse bile durdurulmazsa hayatı tehdit edebilir. Bazı hastalıklar ve ilaçlar, kanamanın durdurulmasını zorlaştırabilir. Bilinen ilk yardım yöntemleri ile kanamanın durdurulamadığı durumlarda veya ciddi yaralanmalar sonucu oluşan kanamalarda mutlaka tıbbi müdahale gerekir. İlk yardımcının amacı kanama ve şok durumunu engellemektir.

Dış Kanamalarda İlk Yardım

Kanamanın yaradan vücut dışına doğru olduğu kanamalara dış kanamalar denilmektedir. Dış kanama genellikle yaralanmalar sonucu oluşur ve atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklinde görülür.

Dış kanamalarda ilk yardım uygulamaları:

♦ Hasta veya yaralının durumu değerlendirilir (ABC).

♦ Tıbbi yardım istenir (112 aranmalıdır.).

♦ Yara ya da kanama değerlendirilir.

♦ Kanayan yer üzerine temiz bir bez konularak baskı uygulanır.

♦ Kanama durmaz ise ikinci bir bez konularak basınç artırılır.

♦ Yara üzerindeki bezler kaldırılmadan bandaj ile sarılarak basınç uygulanmalıdır (üstteki görselden bakabilirsiniz).

♦ Kanayan yere en yakın basınç noktasına elle baskı uygulanır.

♦ Kanayan bölge yukarı kaldırılır.

♦ Hasta/yaralıya şok pozisyonu verilir.

♦ Hasta/yaralının yaşam bulguları sık aralıklarla (2-3 dakikada bir) değerlendirilir.

♦ Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde yaralının üstü örtülür.

♦ Yapılan uygulamalar ile ilgili bilgiler hasta/yaralının üzerine yazılır.

♦ Hasta/yaralının hızla sağlık kuruluşuna sevk edilmesi sağlanır.

Burun Kanamalarında İlk Yardım

Buruna gelen darbe ve çarpmalar, burun enfeksiyonları, burun içine yabancı cisim kaçması, burunla oynamak, yüksek tansiyon, bazı kan hastalıkları ve kafatası kırıkları gibi durumlara bağlı olarak burun kanaması gelişebilir.

Burun kanamasında ilk yardım aşağıdaki şekilde uygulanır:

♦ Hasta/yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir, oturtulur.

♦ Hasta/yaralının başı hafifçe öne eğilir (üstteki görselden görebilirsiniz.).

♦ Burun kanatları iki parmakla en az 5 dakika sıkılır.

♦ Hasta/yaralının kanaması durmuyorsa 112 aranarak tıbbi yardım istenir.

Kulak Kanamalarında İlk Yardım

Kulak kanamaları iç kulakta veya dış kulakta gerçekleşebilir. Kafa travmaları, beyin travmaları, çoklu travmalar sonrasında iç kulaktan kanamalar olabilir. Bunlar profesyonel müdahale gerektiren durumlardır. Bu durumların varlığında ortamın, ilk yardımcının ve hastanın güvenliği temin edildikten sonra hastanın bilinci, hava yolları, solunumu ve kan dolaşımı kontrol edilerek en kısa süre içerisinde 112 aranmalıdır.

Kulak kanamalarında ilk yardım aşağıdaki şekilde uygulanır:

♦ Hasta/yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir.

♦ Kanama hafifse kulak temiz bir bezle temizlenir.

♦ Kanama ciddi ise kulağı tıkamadan temiz bezlerle kapatılır (üstteki görselden görebilirsiniz.). Hasta/yaralının bilinci yerinde ise hareket ettirmeden sırt üstü yatırılır, bilinçsiz ise kanayan kulak üzerine yan yatırılır.

Kaynak = MEB – Sağlık Bilgisi