Bağışıklık Sistemimiz Nasıl Çalışır

Bağışıklık sistemimiz fiziksel bünyemizin ne kadar muazzam bir güvenlik sistemine sahip olduğunu gösteren en güzel örneklerden biridir. Vücudumuzun mükemmel bir savunma mekanizması vardır Bağışıklık sistemimiz, patojenlerin veya zehirli maddelerin dışındaki tüm tehditlerle başa çıkabilir. Bu savunma mekanizmasına bağışıklık sistemi denir. Aktif bir bağışıklık sistemi bakterileri, virüsleri, mantarları ve diğer zararlı patojenlerin vücudumuza girmesini engeller. Vücuda girmeyi başaran dirençli mikroplarla yeni stratejiler geliştirerek savaşır. Bağışıklık sistemi çeşitli hücrelerden oluşur; Vücudu patojenlerden korumak için birlikte çalışan sistemler bütünü arasında muazzam bir haberleşme ve yardımlaşma vardır. Dilerseniz bağışıklık sistemimizin çeşitli organlarına ve hücrelerine bir göz atalım.

Bağışıklık Sistemi

Bağışıklık süreçlerinde yer alan başlıca doku ve organlar temel olarak birincil ve ikincil lenfoid organlara ayrılır. Birincil lenfoid organlar arasında kemik iliği ve timüs bulunurken ikincil lenfoid organlar lenf düğümleri ve dalak organından oluşur. Kemik iliği, kan hücreleri için bir nevi üretim fabrikasıdır, yani B hücreleri, doğal öldürücü hücreler, olgunlaşmamış timosit, kırmızı kan hücreleri ve trombositlerden oluşur.

Bağışıklık Sistemi Nasıl Çalışır

Kan hücrelerinin bu üretim prosesine hematopoez adı verilmektedir. Timus olgunlaşmamış timositlerin göç ettiği ve olgun T hücrelerine dönüştüğü yerdir. Yukarıda bulunan bu biloblu organda, kalp vücudun kendisine karşı bağışıklık aktivitesi gösteren T hücrelerinin selektif olarak silinmesi sürecini meydana getirir. Bu nedenle, timustan salınan T hücreleri, vücudun kendisinin hücreleri ya da dokuları değil, yabancı cisimlere ve yalnızca ya da sadece patojenlere saldırı için iyi donatılmıştır. Lenf düğümleri ise kapsül içine konan fasulye biçimli yapılara benzerler, lenf ve doku boşluklarına giren tuzak antijenlerinin filtrasyonu için görev alırlar. Antijenler lenf düğümleri yoluyla filtrelenir ve makrofajlar ve dendritik hücreler bu antijenleri yakalar ve onları T ve B hücrelerine sunar, böylece tam teşekküllü bir bağışıklık tepkisi uyandırılmış olur. Dalak organımız karında bulunan oval şekilli organdır, kandaki antijenler filtrelemede uzmanlaşmıştır. Bu aynı zamanda antijenler ile bağışıklık hücreleri arasındaki etkileşimin gerçekleştiği bir alandır. Sıkışan antijenlere, makrofajlara ve antijenleri yutan ve bunların bir kısmını yüzeylerine sergileyen dendritik hücrelere karşı antikor üreten B hücreleri ile doldurulmuş doku bölgeleri barındırır.

Ayrıca, eski kırmızı kan hücreleri için imha yeri ve mezarlık görevini gören organ da dalak organımızdır. Lenfositler bağışıklık sisteminin en önemli hücreleridir ve çeşitlilik, özgüllük ve hafıza yaratımından sorumludurlar. Diğer beyaz kan hücreleri tarafından tetiklenirler. B Hücreleri kemik iliğinde gelişir ve olgunlaşır ve antikorlar denilen proteinlerin sentezinden sorumludurlar. Bunlar ‘belirli bir antijeni özel olarak tanıyan ve bağlayan özel proteinler olarak tanımlanırlar. Yabancı cisimcikler bağlanarak diğer hücrelerin istenmeyen maddeleri öldürmesi ya da içine girmesi için sinyal verir. Bunlar hücre yüzeyinde B hücreleri tarafından görüntülenir ve aynı zamanda kan içine salınırlar. T tipi hücreleri ise kemik iliğinde üretilirler ama timusta gelişir ve olgunlaşır. T hücreleri çoğunlukla T yardımcı hücreler veya sitotoksik T hücreleri olarak sınıflandırılır. Th hücrelerinde CD4 molekülleri bulunurken, CTL’ler CD8  olarak adlandırılan moleküllere sahiptir. T yardımcı hücreleri, enfeksiyondan korunmak için beyaz kan hücrelerini aktive ederek bağışıklık tepkilerini güçlendirmek için kullanılır. CTL’ler, tümör ve enfekte olmuş hücrelerin öldürülmesine doğrudan katılırlar.Makrofajlar yabancı partikülleri, virüsleri, bakterileri, parazitlerin içine sızabilen ve onları öldüren hücrelerdir. Bu gibi hücrelere profesyonel antijen üreten hücreler (APC’ler) adı verilir. Patojeni öldürmekle kalmaz aynı zamanda diğer hücreleri buna karşı bir tepki vermek için eğitir ve etkinleştirirler.