Kimya Laboratuvarında Kullanılan Temel Malzemeler {Resimli}

Kimya laboratuvarında deneye başlamadan evvel yapılacak olan deney ile alakalı teorik bilgiler ve kullanılacak malzemeler hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir. Deneylerde kullanılan laboratuvar temel araç ve gereçler aşağıdaki gibi tanıtılmıştır.

Cam balon: Gövdesi küre, altı düz, silindir şeklinde, dar bir boynu olan cam malzemedir (örnek resmine aşağıdan bakabilirsiniz). 50 mL’den 10 L’ye kadar hacimli çeşitleri bulunabilir. Çözeltilerin hazırlanması, saklanması, ısıtma, kaynatma ve bazı kimyasal reaksiyonların(tepkimelerin) gerçekleştirilmesi işlemlerinde genellikle cam balon kullanılmaktadır.

Balon joje: Üst tarafı ince ve uzun, alt tarafı ise balon gibi yuvarlak olan cam malzemelere verilen isimdir. Alttaki görselden resmine bakabilirsiniz. Genellikle belli derişimde çözeltilerin hazırlanmasında ve saklanmasında kullanılır. Boyun kısmında kabın ölçü çizgisi bulunur. Balon joje ile herhangi bir sıvının hacmi hassas bir biçimde ölçülebilir.

Pipet: Üzerinde mL(mililitre) cinsinden bölmeler bulunan ince cam borudur (aşağıdaki resimden bakabilirsiniz). Az miktarlardaki sıvıların aşırı hassas ölçümlerinde kullanılan pipetler daha çok bir kaptan diğer bir kaba sıvı aktarımı esnasında kullanılır. Pipetler hemen buharlaşan ve buharı zararlı olan sıvıların ölçülmesi ve aktarılması için uygun olan en iyi malzemelerdir.

Termometre: Sıcaklık ölçmeye yarayan alettir. Termometreler dereceli camlar şeklindedir. Genelde kimya laboratuvarlarında aşağıdaki resimde gördüğünüz gibi bulunan bir malzemedir. Termometre, kimyasal deneylerde reaksiyon ortamının sıcaklığını ölçmek için kullanılır. Normal şartlar altında oda sıcaklığı falan ölçümlerinde de kullanılıyor.

Dereceli silindir (Mezür): Üstünde mL(mililitre) cinsinden bölmeler bulunduran cam malzemelerin adıdır. Saf sıvı ve çözeltilerin hacminin belirlenmesinde veya aktarılmasında kullanılan bir malzemedir. Mezürler çok hassas ölçüm yapmak için kullanıma uygun değillerdir.

Büret: Aşağı bölümü musluklu, üzeri çizgilerle derecelendirilmiş olan boru şeklindeki cam malzemedir. Alt tarafta bulunan resimden görüntüsüne bakabilirsiniz. Titrasyon işleminde titre edilecek sıvıya diğer sıvıyı damlatmak, sıvının hacmini belirlemek ve belli hacimde sıvı kullanmak için en uygun olan malzemedir.

Beherglas: Yüksek sıcaklığa dayanıklı temper camdan üretilmiş üzerinde içindeki sıvının kaç mililitrede olduğu da yazan malzemedir (aşağıdaki resimden bakabilirsiniz). Beherglas aleti çözelti hazırlamada, maddelerin karıştırılmasında, aktarılmasında, ısıtmasında ve kristallendirmesinde vb. gibi işlemlerde kullanılır.

Deney tüpü: Farklı uzunluklardaki çaplarda ince uzun, 100 °C (santigrat) sıcaklığa dayanabilen camdan yapılmış malzemelere deney tüpü denilir. Altta bulunan görselden resmine bakabilirsiniz. Kimya laboratuvarlarında değişik amaçlar için sıklıkla kullanılır.

Havan: Porselen, cam ve çelik gibi çeşitli maddelerden yapılmış olan bir malzemedir (görseline aşağıdan bakabilirsiniz). Havan daha çok özellikle katı maddeleri toz hâline getirmek ve katı bir maddeyi bir sıvı içinde ezerek dağıtmak için kullanılmaktadır.

Kroze: Fincan bardak şekline benzeyen metal veya porselen maddelerinden yapılmış olan bir malzemedir. Aşağıdan görüntüsüne bakabilirsiniz. Kroze, kimyasal deneylerde daha çok kül hâline getirme ve çözme işlemlerinde kullanılmaktadır.

Spatül: Spatül, çay kaşığına benzeyen metal, plastik veya porselen maddelerinden yapılmış olan bir malzemedir. Aşağıdan görüntüsüne baktığınızda çay kaşığı ile neredeyse aynı olduğunu göreceksiniz. Bu alet toz veya küçük parçalar halinde bulunan maddeleri almak için kullanılır.

Ayırma hunisi: Gövde kısmı geniş ve alt kısmı ise ince boru şeklinde, musluk kısmı bulunan cam bir kaptır (görseli aşağıdadır). Zeytinyağı-su karışımı, eter-su karışımı gibi heterojen (yani birbiriyle karışmayan) sıvıların ayrılmasında kullanılır.

Huni: Üst tarafı geniş-bol ve alta doğru gidildikçe küçülen yani daralan cam malzemelerdir. Daha çok süzme işlemlerinde, sıvıların geniş ağızlı bir kaptan dar ağızlı bir kaba aktarılmasında kullanılır. Örnek vermek gerekirse illaki annelerinizden, ablalarınızdan veya akrabalarınızdan görmüştürsünüz, mesela bir şişeye süt doldurmak için veya herhangi bir sıvı doldurmak için bu alet kullanılır.

Erlenmayer: Koni şeklinde olan ve ağız kısmına yani baş tarafa doğru gidildikçe daralan cam malzemedir (resmine aşağıdan bakabilirsiniz). Kimyasal çözeltilerin hazırlanması ve saklanması, kristallendirme, titrasyon işlemi ve benzeri amaçlar için kullanılır.

Sacayağı: Metalden yapılmış ve aşağıda gördüğünüz gibi 3 ayağı olan bir malzemedir. Laboratuvarlarda sacayağının altından ateş yakılarak ve üzerine cam malzeme konularak camın içinde bulunan maddeyi ısıtmak için kullanılır.

Baget: Çubuk şeklinde camdan yapılmış uzun bir malzemedir. Karışımların hazırlanması sırasında maddeleri karıştırmak için kullanılır. Görünüş olarak pipete benzediği için onunla karıştırılmamalıdır.

İspirto ocağı: Isıtma deneylerinde kullanılan, cam gövde, fitil, alüminyum fitil tutucu ve kapaktan oluşan bir laboratuvar aracıdır. Aşağıdaki resimden ispirto ocağının şekline bakabilirsiniz.

Saat camı: Yüzeyi düzgün, pürüzsüz ve iç bükey şeklinde olan cam malzemelere saat camı denilir. Aşağıda resmi mevcuttur. Az miktardaki katı maddenin ısıtma ve kurutma işlemlerinde bu alet kullanılmaktadır.

Kimya laboratuvarlarında kullanılan gerekli ve temel malzemeler bu şekildedir. Hemen hemen tüm malzemeleri bu konuda paylaştık. Yine de yazmayı unuttuğumuz aletler varsa yorum kısmından bizlere hatırlatabilirsiniz. Teşekkürler iyi çalışmalar dileriz…