Madde ve Enerji Alışverişlerine Göre Sistem Türleri

Herkese merhabalar bu yazımızda sizlere sistemle ortam arasındaki madde ve enerji alışverişlerine göre sistem türlerini ve bunların açıklamalarını paylaşacağız.Umarız faydalı olur.

Açık, kapalı ve izole sistem olmak üzere 3 adet sistem türü vardır.Aşağıda bunların açıklamaları verilmiştir.

1-)Açık Sistem;

Çevreyle madde ve enerji alışverişi yapabilen sistemlere açık sistem denilmektedir. Örneğin; bir bardak sıcak çay, oda sıcaklığında bırakıldığı zaman hem soğuyarak ısı alışverişi yapar hem de buharlaşarak madde alışverişi yapar.

2-)Kapalı Sistem;

Çevreyle enerji alışverişi yapabilen, fakat madde alışverişi yapamayan sistemlere kapalı sistem denilmektedir.Örnek olarak, kapağı kapalı su şişesi veya arabanın tekerleğinin içindeki hava kapalı sistemlere birer örnektir.

3-)İzole Sistem;

Çevreyle madde alışverişinde bulunmayıp enerji alışverişini ihmal edilebilir düzeyde yapan sistemlere izole sistemler denir.Mesela uzay mekiği veya termostaki çay izole sistemlere birer örnektir.

Sistem isterseniz açık isterseniz de kapalı olsun olaylar sıcaklık, hacim ve basınç gibi değişkenlerin sabit tutulmasıyla gerçekleştirilebilir. Sıcaklık, basınç ve hacim özellikleri dikkate alındığında izole sistem 3’e ayrılır.Bunlar izotermal, izokorik ve izobarik sistemlerdir.

3.a-)İzotermal Sistemler;

Sıcaklığı sabit tutulan sistemlere izotermal sistemler denir. Bu sistemler çevreyle her türlü enerji ve madde alışverişi sağlayabilir.İzotermak sisteme örnek olarak insan vücudunu verebiliriz.

3.b-)İzokorik Sistemler;

Hacmi sabit tutulan sistemlere denilmektedir. Hacim değişimi olmadığından çevreyle enerji alışverişi yaparak etkileşmektedir.İzokorik sistemlere örnek olarak düdüklü tencere veya sanayide kullanılan oksijen tüpleri verilebilir.

3.c-)İzobarik Sistemler;

Son olarak izobarik sistem ise basıncı sabit tutulan sistemlerdir. Doğadaki fiziksel ve kimyasal olayların çoğu sabit basınç altında gerçekleşiyor. Örnek olarak, ocakta kaynayan su sabit atmosfer basıncı altında kaynamaktadır. Yine örnek vermek gerekirse serbest pistonlu bir kapta bulunan gaz örneği de izobarik sistemi oluşturmaktadır. Bu tür sistemler çevreyle hem iş hem de enerji alışverişi sağlamaktadır.