Modern Piyanonun Gelişimi ve Değişimi | Piyanonun Tarihçesi

Piyano, ses çıkarma sistemi çok sayıda bölümlerden oluşan son derece gelişmiş bir çalgıdır.

Bu bölümlerin bazıları: tuşların yer aldığı ön bölüm, bir iç gövde, bu gövdede yer alan tokmaklar, tuşlara bastıkça hareket eden tokmakların vurduğu gerili çok sayıda tel. Bu çalgı, tuşlu çalgı olarak tanımlanmaktadır.

Bugün kullanılmakta olan mükemmel piyanolar, en eski şeklinden zamanımıza kadar birçok değişiklik sonucu günümüz formunu almıştır. 12. yüzyılda Asya’dan Avrupa’ya getirilen timpanon ve psalterion (piyanonun ataları), üzerlerine teller gerilmiş tahta kutulardan ibaretti. Aralarındaki fark, çalınışlarıydı. 15. yüzyılda tellerin bir mekanizma aracılığı ile titreştirilmesini sağlayan bir parça eklenmiştir. Daha sonra çalgılara seslerin sayısı kadar tuş (klavye) eklenerek aletlerin çalınması kolaylaştırılmıştır. Mekanizma ve klavye eklenen bu çalgıların isimleri değişmiş, timpanonun adı klavikord, psalterionun ise epinet olmuştur.

Klavikord ve epinetten güçlü ve dolgun sesler elde edilemediği için bu çalgılarda bazı değişiklikler yapma zorunluluğu doğmuştur. 16. yüzyılda her nota için iki tel denenmiştir. Epinet, bu değişikliklerden sonra klavsen adını almıştır. Klavsenin mekanizması epinet ile aynıydı. Sadece her nota için üçer tel titreşmekteydi.

Klavsen, 17. yüzyıl sonlarına doğru orkestralarda yer almaya başlamıştır. Sonunda klavsen de bir yüzyıl yaşadıktan sonra, yerini daha gelişkin bir çalgı olan piyanoya bırakmıştır. Piyano, Floransalı Bartalomeo Cristofori tarafından hem hafif hem kuvvetli sesler elde edilebildiği için İtalyancada piano hafif, forte kuvvetli anlamına gelen piano e forte adıyla icat edilmiştir.

Piyanonun icadından sonra çalgıda geçmişten günümüze kadar olan değişiklikler aşağıdaki gibidir:

• 1-) İlk piyanolar çıktığı zaman kuyrukluydu. Daha sonradan ünlü org yapımcısı Frederici, 4 köşe piyanoyu icat etmiştir.
• 2-) 1783 yılında Broadwood, piyanoya 2 pedal eklemiştir.
• 3-) İnce seslerde tuş başına 2 tel yerine 3 tel kullanılmaya başlanmıştır.
• 4-) 1788 senesinden başlayarak tahta yerine çelik şase kullanımı çalgı için daha uygun olduğu görülmüştür.
• 5-) 1808’de Erard, kuyruklu piyanolarda (alttaki görselden resmine bakabilirsiniz) kullanılan mekanizmayı geliştirdi.
• 6-) 20. yüzyılda piyanonun çeşitli parçaları laboratuvarlarda incelenerek geliştirilmiş ve günümüzün en iyi biçimdeki çalgıları oluşturulmuştur.

Modern piyanonun ses genişliği kalın “la” notasından ince olan “do” notasına kadar olmak üzere, 7 oktav ve 1 minör üçlüyü kapsamaktadır. Buna ek olarak klasik piyano edebiyatını çalmaya altı buçuk (6.5) oktav yetmektedir.

Tuşların sertliği sorunu üzerine piyano fabrikaları çok durmuşlar ve bu sorunun çözülmesi için teknik açıdan çaba göstermişlerdir. Modern bir piyanonun tuşesi, piyanisti yoracak ölçüde sert olmamalı, öte yandan parmakları dayanıksız ve zayıf bırakacak kadar da yumuşak bulunmamalıdır.

Kaynak = MEB