Selamlar değerli arkadaşlar. Bu yazımızda sizlere taşlama şiirine bir örnek paylaşacağız. Aslında paylaşacağımız bu şiir günümüzü o kadar iyi anlatıyor ki gerçekten insan hayretler içerisinde okuyor.
Öncelikle bu şiirimizin adı “Bir Vakte Erdi ki Bizim Günümüz” şiiridir. Şiir Aşık Ruhsati’ye aittir ve Osmanlı döneminde yazılan bir şiirdir. Evet yanlış okumadınız. Birazdan paylaşacağımız bu şiir 1800’lü yılların sonunda ve 1900’lü yılların başında yazılmıştır. (Tam yazılma tarihini bilmiyoruz fakat tahminler bu yönde.) Şiirin yazarı Aşık Ruhsati 1835-1911 yılları arasında yaşamıştır. Bundan dolayı şiirin 1800’lü yılların sonunda veya 20. yüzyılın başlarında yazılmış olma ihtimali çok fazla. Neyse şimdi şiir hakkında detayları paylaşalım. Tabi ilk olarak şiiri paylaşalım.
Ruhsati – Bir Vakte Erdi ki Bizim Günümüz Şiiri (Taşlama Şiirine Örnek)
Bir vakte erdi ki bizim günümüz,
Yiğit belli değil, mert belli değil.
Herkes yarasına derman arıyor,
Devâ belli değil, dert belli değil.
Fark eyledik ahir vaktin yettiğin,
Merhamet çekilip göğe gittiğin,
Gücü yeten soyar gücü yettiğin,
Papak belli değil, börk belli değil.
Adalet kalmadı, hep zulüm doldu,
Geçti şu baharın gülleri soldu,
Dünyanın gidişi acayip oldu,
Koyun belli değil, kurt belli değil.
Başım ayık değil kederden yastan,
Ah ettikçe duman çıkıyor baştan,
Harâba yüz tuttu bezm-i gülistan,
Yayla belli değil, yurt belli değil.
Çark bozulmuş, dünya ıslah olmuyor,
Ehl-i fukaranın yüzü gülmüyor,
Aşık Ruhsatî dediğini bilmiyor,
Yazı belli değil, hat belli değil…
(Ruhsatî)
Ruhsatî’nin bu şiiri bir taşlama şiir örneğidir. Eğer edebiyat derslerinde hocanız taşlama şiire bir örnek verin tarzında bir soru sorarsa bu şiiri direkt söyleyebilirsiniz. Edebiyatta yer alan en iyi taşlama şiirlerinden birisi hatta en iyisi budur diyebiliriz arkadaşlar çünkü bu şiir günümüzü o kadar iyi anlatıyor ki, o kadar iyi betimliyor ki gerçekten muazzam diyebiliriz. Çünkü bu şiir yaklaşık yüzyıl öncesi hatta daha da evvel yazılmıştır. Yani bir şiirin 100 yıl sonraki olaylara değinmesi veya bu zamanımızı anlatması nasıl mümkün olabilir. İşte Ruhsati bu derecede harika bir şairdi. Mekanı cennet olsun.
Taşlama Şiir Nedir?
Taşlama şiir, toplumdaki yanlışlıkları, kişilerin yaptığı yanlışlar, hatalar, devlet yönetiminde yapılan yanlışlıklar, hatalar vb. yanlışlıkları eleştirel bir dille anlatmaktır. Taşlama alanında en usta şairlerden birisi Seyrani’dir. Fakat bu yazımızda sizlere günümüzü de çok iyi anlatan Ruhsati’nin “Bir Vakte Erdi ki Bizim Günümüz” adlı şiirini paylaşmak istedik.
Şiiri okuduğumuzda gerçekten günümüzü anlattığını görebiliyoruz. Özellikle ilk bakışta 1. 3. ve 5. kıtalar gerçekten tam günümüzü anlatıyor diyebiliriz. Bu kıtaları açık açık anlatmaya da gerek yok. Zaten günümüz Türkçe’si ile yazılmış, yani tamamen anlaşılır.
Ruhsati’nin Şiiri Hakkında Ek Not:
Arkadaşlar Ruhsatî’nin bu paylaştığımız şiiri Ceza’nın Mürekkep Doldurdum şarkısının bir kısmına çok benziyor. Daha doğrusu Ceza büyük ihtimalle bu şiirden esinlenerek rap şarkısının bir kısmını bu minvalde yazdı diyebiliriz. Bu da Ceza’nın ne kadar edebiyatı takip ettiğini bizlere göstermiş oluyor. Gerçekten Türkçe rapin neden en iyi 2 isminden birisi olduğunu sadece bu detaydan bile anlayabiliriz.
Ceza – Mürekkep Doldurdum parçası Ruhsati’nin Şiirine Benzeyen Kısmı:
…..
Ve de gücü yeten sayar, gücü yettiğin
Köpek belli değil, kurt belli değil
Albümü sattıran müzik olsa:
Adam belli değil, Rap belli değil!
Yazdıklarının bir anlamı olsa:
Söz belli değil, kelam belli değil!
Saldım kendimi bu gece dolunay var
Kendime yazanım ben her yanım efkâr
Kalbime daim saplanır oklar:
Harp belli değil, hasım belli değil!
…..
Gördüğünüz gibi burası Ceza’nın şarkısının bir kısmıdır. Ruhsati’nin şiirine çok benziyor. Bu benzerlik gerçekten de Ceza’nın ne kadar iyi bir rapçi olduğunu gösteriyor.
Uzun lafın kısası arkadaşlar; Edebiyatta taşlama şiirlerine en iyi örnek Ruhsati’nin “Bir vakte erdi ki bizim günümüz…” şeklinde başlayan şiiridir. Eğer sınavlarda taşlamaya örnek şiir yazınız diye bir soru çıkarsa Ruhsati’nin bu şiirini yazabilirsiniz. İyi dersler ve iyi çalışmalar dileriz…
Bu Yazıya Tepkin Ne Oldu ?