Türkiye’de Görülen Kıyı Tipleri Nelerdir?

Herkese iyi günler dileriz. Bu yazımızda sizlere Türkiye’de görülen kıyı tipleri nelerdir onların isimlerini ve kısaca tanımlarını paylaşacağız. Ayrıca harita üzerinden de kıyı tipleri nerelerdedir onu göstereceğiz.

Türkiye’de Görülen Kıyı Tipleri

Türkiyede toplamda 5 çeşit kıyı tipi görülmektedir. Bunlar boyuna, enine, ria, dalmaçya ve kalanklı kıyı tipleridir. Türkiye haritası üzerindeki kıyı tipleri gösterişi aşağıdaki haritada verilmiştir.

Harita üzerindeki yerleri de bu şekildedir. Şimdi kısaca konu anlatımını paylaşalım.

1-) Boyuna Kıyı Tipi

• Dağların kıyıya göre paralel uzanış gösterdiği yerlerde oluşan kıyı tipine boyuna kıyı tipi denir. Batı, Orta ve Doğu Karadeniz’de, Yıldız Dağları Bölümü’nde ve Akdeniz Bölgesi’nde boyuna kıyı tipi görülmektedir. Bu kıyılarda kıyı derinliği fazla, koy, körfez ve doğal liman sayısı ile ada sayısı az miktarda görülmektedir.

2-) Enine Kıyı Tipi

• Dağların kıyıya göre dik uzanış gösterdiği yerlerde oluşan kıyı tipine enine kıyı tipi denir. Ülkemizde Ege Bölgesi’ndeki Edremit Körfezi’nin batısından başlayarak Gökova Körfezi’ne kadar olan bölgede enine kıyı tipi görülür. Bu kıyılarda kıyı derinliği az, koy, körfez ve doğal liman sayısı ile ada sayısı fazla sayıdadır.

3-) Ria Tipi Kıyılar

• Eski akarsu vadilerinin deniz sularıyla dolması ardından oluşan kıyılara ria tipi kıyılar adı verilir. Çanakkale Boğazı, İstanbul Boğazı ve Ege’de Gökova Körfezi çevresinde ria tipi kıyılara rastlanmaktadır.

4-) Dalmaçya Tipi Kıyılar

• Kıyıya paralel olarak uzanan dağların alçak kesimlerinin deniz sularıyla dolması sonrasında dağların zirveleri birbirine paralel ada görünümüne kavuşmaktadır. İşte bu tür kıyılara dalmaçya tipi kıyılar denir. Ülkemizde Teke Yarımadası’nın güneyi yani Kaş kıyıları bu kıyı tipine örnektir. Teke yarımadası ülkemizin en altındaki yani Antalya’daki yarımadanın ismidir.

5-) Kalanklı Kıyılar

• Kalanklı kıyılar karstik kıyılarda oluşmaktadır. Türkiye’de Mersin-Silifke arası buna örnek verilebilir.

NOT = Ülkemiz matematik konumundan dolayı deniz seviyesinde buzullaşma yaşamamıştır. Bu sebeple buzulların etkisiyle oluşan Fiyord ve Skayer tipi kıyılar ülkemizde görülmemektedir. Ayrıca buna ek olarak ülkemizin okyanusa kıyısı olmadığından dolayı okyanusa kıyısı olan ülkelerde akarsu ağızlarında gelgit etkisiyle oluşan Haliçli ve Watt tipi kıyılara da rastlanmaz.

Umarız faydalı olur. Coğrafya derslerinde başarılar dileriz.