Falih Rıfkı Atay – Çankaya Kısaca Kitap Özeti

Kitabın Adı : Çankaya

Yazarı : Falih Rıfkı Atay

Kitabın Konusu

Çankaya kitabı, Mustafa Kemal Atatürk’ün doğumdan ölümüne değin olan hayatını ve harp dönemlerini anlatmaktadır. Ayrıca Cumhuriyet döneminde yaptığı inkılapları ve gericilere karşı verdiği savaşları da kapsar.

Kitabın Özeti

1981 yılında doğan Atatürk’ün annesinin adı Zübeyde hanımdır. Babası sonrasında kerestecilik ile uğraşsa da ilk olarak gümrükle uğraşmıştır. Naciye adından bir kız kardeşi vardır. Küçük yaşta vefat etmiştir Naciye. 1887 yılında Atatürk henüz 6 yaşlarında iken babası vefat etmiştir.

Atatürk, İlk olarak Mahalle okuluna giderken ardından Şemsi Efendi Okulu’na başlamıştır. Fakat öğretmeninden yediği dayaktan dolayı oradan da kaçmıştır. Belli bir süre dayısının çiftliğinde çalışmış ancak tekrar okula geri dönmüştür.Askeri okula annesinin rızası olmadığı için kendi gayretleriyle yazılmıştır. Burada pek çok başarı elde etmiş ve birçok kişi tarafından söylenilen ‘’Kemal’’ adını burada almıştır. İstanbul’a geçmek istemesine rağmen Manastır Manastır Askeri İdadisi’nden bir subayın önerisiyle Balta Harp Okulu’na geçmiştir. Atatürk’ün  burada başına pek çok olan geçmiştir. Atılmaktan son anda kurtulmuştur. Bu dönemlerde gizlice dergiler çıkarmış kurmay yüzbaşı olarak mezun olmuştur. Selanik’i tekrar görmek isteyen Atatürk, tayini oldukça zordur ve ilk tayini Şam’a çıkmıştır. Tayini çıktığı birliğin görevi Atatürk için uygun değildir. Atatürk halkı soymak isteyenlere karşı çıkmış ve Vatansever duyguları ağır basmıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne kendine  yakın görmüş ve bir çok kitap okumuştur. İsyancılara karşı hareket ordusunda görev almış, kan döken dinlere karşı ve  şeriat uğruna da başarılar sağlamıştır.

I. Dünya Savaşı’nda çıkan isyanlar sonucunda göreve getirilen her yerde üstün başarılar göstermiştir. Almanya’ya giderken Osmanlı veliahtı Vahdettin’e yaverlik yapmış ve Vahdettin’den özel imtiyazlar almayı başarmıştır. Savaşta yenik düşen müttefiklere karşı olunan birlikler, bize karşı da savaş açmış ve topraklarımızı devletlerce paylaşmak istemişlerdir. Bu durum karşısında Atatürk, durumu kabullenmeye  niyeti yoktu. İstanbul’un düşman devletler tarafından hükümete olan güveni kalmamıştır. Kuvayi Milliye Birlikleri’nin başarılı dirençleri sonucunda bir sonuç elde edilememiştir. Bu birliklerin olumsuz hareketleri doğrultusunda da düzenli orduya geçilmiştir. Düzenli orduya askeri anlamda tecrübeli komutanlar bulmak  oldukça zorlaşmıştır. Bundan dolayı gerekli yasalar ve düzenlemeler yapılmış ve sonucunda düşman birliklerini yurttan kalıcı olarak çıkarılması sağlanmıştır. Bu savaşın ardından artık gelecek için yapılacak devrimler savaşı açılmıştır. Yapılması istenilen işlerin başında saltanatın kaldırılması gelmektedir. Bundan sonra da halifelik Kazım Karabekir’in tüm çabalarına rağmen kaldırılmıştır. Ardından da devrimlere devam edilmiştir . Son zamanlarında Atatürk’ün  hafızası giderek zayıflamış ve hastalığı nedeniyle asabi bir hal almaya başlamıştır. Son olarak saati soran Atatürk saat dokuzu beş geçe vefat etmiştir.