Falih Rıfkı Atay – Zeytindağı Kitabının Kısaca Özeti

Kitabın Adı : Zeytindağı

Yazarı : Falih Rıfkı Atay

Kİtabın Konusu

Bu Zeytindağı eserinde Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk zamanlarına kadar olan kısım anlatılmaktadır. Yazar görevi nedeniyle Cemal Paşa’nın yanına gider ve burada geçen olayları dönemde gerçekleşen en önemli olayla birlikte anlatır.Kitabın Zeytindağı olmasının nedeni Cemal Paşa’nın bulunmuş olduğu 4. karargahının orada Zeytindağı isimli bir dağın olmasından dolayıdır.

Kitabın Özeti

Falih Rıfkı Atay 1. Dünya Savaşı ile beraber yedek subay göreve alarak Kemal Paşa’nın karargahına gider. Burada görüşmeleri başladı. Eserin ilk bölümlerinde İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilgili yazılar vardı. Bu cemiyetlerde  Cemal Paşa ve Enver Paşalar önemli kişilerdi. Cemal Paşa yenilikçilik kişiliğe sahipken Talat Enver Paşa da muhafızlar kişiliklidir. Enver Paşa ise turancılık görüşünü benimsemiştir. Bu yönde hareketlerde bulunmuştur. Falih Rıfkı ise eserinde de anlattığı gibi ilericiliği benimser ve Enver Paşa’yı diktatör olarak görür. Yapılacak olan gelişmenin önünde engel olarak bilir. İttihat ve Terakki Cemiyeti kendi içlerinde ayrı gruplara ve düşüncelere bölünür.

Cemiyetteki liderlerin hepsinin kendi adamları vardır. Cemal Paşanın yanında Falih Rıfkı görülmektedir.  Bu cemiyetlerde ki bölünmüşlükten rahatsız olur ve bunun yenmenin gelişmenin ve ilerleme milli beraberliğin ileride geleceğine inan Cemal Paşa ile birlikte Falih Rıfkı Atay ileriyi görebilmektedir. Ona göre bir devir bitmiş olsa bile bir imparatorluk yok olmaktadır. Cemal Paşa’nın gayelerinden birisi de Suriye topraklarına Osmanlı’laştırmaktır.  Suriye’de gelişmiş modellerde medreseler açmak ve burada yaşayan Ermenilere güçlü Arap Birliği’ne karşı güçlendirmek, onlara ev toprak vermektir. Almanya yanında Osmanlı devleti savaşa girmesinin nedeni  Enver Paşa’nın onlara karşı beslediği hayranlıktır. Osmanlı İmparatorluğu savaşlar ile birlikte yıkıldı. Suriye elden çıktı ve Kudüs’te kaybedildi. Birçok imparatorluk ve Krallık yerle bir oldu. İmparatorluklar gözden çıkartıldı. Anadolu ve İstanbul için tek savaş verildi dönemde ve ardından da  Mustafa Kemal ortaya çıktı.

Kitaptaki Kişiler

• Falih Rıfkı : Cemal Paşa ile tanışır ve I. Dünya Savaşı’nda görev alır.  İttihat ve Terakki ile aynı görüşe sahipken vazgeçer.
• Enver Paşa: İttihat ve Terakkinin en önemli ismidir. Alman hayranlığı ile bilinir.
• Cemal Paşa: Gururlu, yenilikçi ve oldukça ileri görüşlüdür.
• Talat Paşa : Hızlı bir şekilde etkili olabilen ve çevresi geniş bir kişidir.