Periyodik Sistemin(Tablonun) Tarihçesi

1649 senesinde kimyacı Hennig Brand’ın fosforu bulmasıyla birlikte kimyadaki elementlerin deneysel olarak keşfedilme süreci başlamıştır. 19. yüzyılın başlarında kimyasal çözümleme yöntemlerindeki hızlı gelişmeler bilinen elementlerin sayısını da artırmıştır.

Johann Wolfgang Döberenier, elementleri, benzer kimyasal özelliklerine göre üçerli gruplar halinde sınıflandırmıştır.Bu gruplarda, ortadaki elementin atom kütlesi diğer iki elementin atom kütlelerinin ortalamasına hemen hemen eşit olmaktadır. Bu durum Triadlar kuralı olarak adlandırılmıştır.

Fransız bilim insanı De Chancourtois ilk periyodik sistemi oluşturdu. De Chancourtois, oksijenin atom kütlesini 16 alarak bir silindirin çevresini 16 birime bölmüştür. Bu silindir üzerinde elementleri yerleştirmiştir. Her 7 elementte bir, elementlerin özelliklerinin tekrarlandığını fark ederek silindir üzerinde benzer özellikteki elementlerin alt alta geldiğini görmüştür.

İngiliz kimyacı John Newlands’ın görüşüne göre elementler atom kütlelerinin artış sırasına göre dizildiklerinde 8. element 1. ye, 9. element 2. ye benziyordu. Bu deneyinden sonra John Newlands, bu durumu müzik notalarındaki oktavlara benzetti ve Oktav Kanunu olarak tanımladı.

Rus kimyager Mendeleyev, elementlerin atom kütlelerine göre sıralandığında düzenli olarak yinelenen özellikler gösterdiğini gözlemledi.

1913 yılında ingiliz fizikçi ve kimyacı Henry Moseley, X ışınlarını kullanarak yaptığı çalışmalar sonucunda atom numaralarını kullanarak periyodik sistemi yeniden düzenledi.

Günümüzde, modern periyodik sistemde elementler artan atom numaralarına göre, yatay sıralar ve düşey sütunlar halinde düzenlenmiştir.

Periyodik sistemdeki yatay sıralara periyot denir. Periyodik sistemde 7 tane periyot bulunur.

Periyodik sistemdeki sütunlara grup denir. Aynı grupta bulunan elementler benzer kimyasal özellik gösterirler.

Periyodik sistemde A ve B grupları bulunur. A gruplarına baş grup denir. B gruplarında geçiş elementleri bulunur.8 tane A, 8 tane B grubu vardır.Ayrıca IUPAC’ın önerdiği ve rakamlardan oluşan 1’den 18’e kadar bir adlandırma daha yapılır.

Bazı grupların özel adları vardır.Bunlar şu şekildedir;

IA grubu: Alkali metaller grubu

IIA grubu: Toprak alkali metaller grubu

IIIA grubu: Toprak metalleri grubu(Toprak grubu)

VIIA grubu: Halojenler grubu

VIIIA grubu: Soygazlar grubu

B grupları: Geçiş elementleri grubu

Periyodik cetvelde s,p,d,f olmak üzere 4 tür blok vardır.Elementin temel hal elektron dizilişinde en son orbitalinin türü o elementin hangi blokta yer aldığını gösterir.

s ve p blok elementleri baş grup elementleridir.

d ve f blok elementleri ise geçiş ve içgeçiş elementleri olarak adlandırılır.