Merceklerin Özellikleri ve Mercek Çeşitleri Nelerdir?

« Pusula İle Yön Nasıl Bulunur?

Mercekler mikroskop, gözlük, kamera, teleskop ve benzeri bir çok optik sistemde kullanılan ve genel olarak camdan veya saydam plastik maddelerden yapılan optik araçlardır.

Işığın kırılmasının sonucunda meydana gelen ışık ışınlarını tek 1 noktada toplayabilen veya 1 noktadan yayılıyormuş gibi dağıtan en az 1 yüzü küresel 2 yüzey arasında kalan saydam ortamlara mercek denilmektedir.

Saydam ortamın mercek olabilmesi için aşağıdaki maddelerin sağlanması gerekmektedir;

Saydam ortamın yüzeylerinden en az bir tanesi küresel olmalıdır.
İki küresel yüzeyi mevcut olan saydam yüzeylerin mercek oluşturabilmesi için eğrilik merkezlerinin çakışık olmaması gerekir. (aşağıdaki şekilden bakabilirsiniz)

Mercekler, yüzeylerinin şekline göre ince kenarlı mercekler ve kalın kenarlı mercekler olmak üzere iki kısma. Şimdi mercek çeşitleri hakkında bazı detaylar paylaşalım.

Başlıklar

Mercek Çeşitleri Nelerdir?

1-) İnce Kenarlı Mercek (Yakınsak Mercek)

Saydam olan 2 küresel yüzeyin veya bir düzlem ile küresel bir yüzeyin kesişmesi akabinde meydana gelen ve uç kısımları orta kısımlarına göre daha ince olan merceklere ince kenarlı mercek denilmektedir. Aşağıdaki şekilden örnek bir ince kenarlı merceğe bakabilirsiniz.

İnce kenarlı mercekler aşağıdaki resimde gördüğünüz gibi üzerine gelen bütün ışınları her iki yüzeyden kırarak merceğin orta noktasından geçen eksene yaklaştıracak şekilde yönlendirir. Bu nedenle ince kenarlı merceklere yakınsak mercek ismi de verilmektedir. Sınavlarda yakınsak olarak sorulursa bilin ki bu ince kenarlı mercek demektir.

2-) Kalın Kenarlı Mercek (Iraksak Mercek)

Kesişmeyen küresel yüzeyler arasında kalan ortamın saydam madde ile doldurulmasıyla oluşan uç kısımları orta kısmına göre daha kalın olan merceklere ise kalın kenarlı mercek denir. Alttaki görüntüden örnek kalın kenarlı bir merceğe göz atabilirsiniz.

Kalın kenarlı mercekler hemen aşağıdaki resimde gördüğünüz gibi üzerine gelen ışığı her 2 yüzeyden kırarak merceğe dik ve merceğin orta noktasından geçen eksenden uzaklaştıracak şekilde yönlendirmektedir. Bu sebeple kalın kenarlı merceklerin bir diğer ismi ıraksak mercek olarak da bilinmektedir. Yani bu mercek için ince kenarlı merceğin tam tersi görev yapıyor diyebiliriz.