Çocuklara Etkili Ceza Verme Teknikleri

İstenmeyen davranışların yok edilmesinde en sık kullanılan yöntemler ceza yöntemleridir. Ceza çok hassas bir uygulama olup doğru kullanılmadığında cezalandırılan bireyin iç dünyasında büyük yıkımlar yapıp kişinin psikolojik dengesini bozabilirsiniz. Bu yüzden ceza verirken çok dikkat edilmesi gerekir. Bir eğitimci olarak cezayı etkili kullanmak adına size şu tavsiyelerde bulunabilirim.

Ceza verirken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

1-) Ceza veriliş amacı çocuğa iyi hissettirilmelidir. Cezayı neden aldığının farkına varmayan birey aynı davranışı tekrar edecektir. Bazı bireyler ceza almasının nedenini bilmez. Ceza verilirken mutlaka sözlü olarak açıklama yapılmalıdır. Bu cezayı neden aldığı ona izah edilmelidir. Yaptığının yanlış olduğunu farketmeyen bireye ne kadar ceza verirseniz verin istenmeyen davranış sönmeyecektir.

2-) Cezayı mümkün olduğunca yalnız olduğunda verin. Topluluk önünde verilen cezalar çocuğun psikolojik yapısını ve sosyal yapısını bozabilir. Arkadaşları yanında küçük düşmek, onların yanında ceza almak zoruna gidebilir. Bu durumda olumsuz davranış sönmez pekişir. İnadına gıcıklığına aynı davranış tekrar edilir.

3-) Ceza ile davranış aynı büyüklükte olmalıdır. Çok küçük bir kabahatin çok ağır, çok ağır bir kabahatin basit cezalarla eşleştirilmesi doğru değildir. Bu yüzden ceza ile suç ilişkili olmalıdır. Ceza verirken adil davranmak, aynı tür davranışlara aynı cezaların verilmesi gerekir. Bu durumda ceza etkisini yitirecektir. Çocuk davranışına yönelik değil de kişiliğine yönelik olarak verilmiş bir ceza olarak algılayacak.

4-) Ceza olumsuz davranıştan hemen sonra verilmelidir. Gecikmeli verilen cezalar etkililiğini yitirecektir. Her olumsuz davranışın cezalandırılması da doğru değildir. Kişiye hatasını farketme ve özür dileme gibi imkanlar verilmelidir. Ceza davranışı söndürmek için verilmelidir.

5-) Ceza olarak çocuğa fiziksel zarar vermek yerine onu sevdiği şeylerden mahrum bırakmak tercih edilmelidir. Çok sevdiği çizgi filmi izleyememek, parka gidememesi ona verilebilecek en güzel cezadır. Tablet oynamayı seven çocuğun elinden tabletinin alınması etkili ceza tekniğidir. Çocuğa fiziksel şiddet uygulandığında o davranış sönmez. Sadece sizin olduğunuz yerde o davranışı yapmaz. Sizin ortadan kaybolduğunuz her noktada olumsuz davranış sergilenmeye devam edilecektir.