Olumsuz Davranışlarla Nasıl Mücadele Edilir?

Uyumlu birey yetiştirmek tüm anne ve babaların ortak hedeflerinden birisidir. Birçok anne ve baba çocuklarının olumsuz davranışlarından şikayet eder dururlar. Şikayet etmek ve söylenmek davranışla mücadele etmede oldukça etkisiz bir yoldur. Davranışların yok edilmesi kararlı bir durum ve tutumla mümkündür. Eğitimci bir baba olarak olumsuz davranışla mücadele konusunda şu tavsiyelerde bulunmak istiyorum:

1-) Farkına Varma: Bir davranışın doğru ve yanlış olduğu durum çocuğa mutlaka hissettirilmelidir. Birey yaptığı davranışın yanlış olduğunu anlamayabilir. Ona uygun bir dille yaptığının yanlış olduğu anlatılmalıdır. Yanlış olduğu anlatılmazsa aynı yanlışlar tekrar edilecektir. Neden yanlış olduğu açıklanarak anlatılmalıdır. İşte ondan dolayı yanlış demek tatmin edici bir açıklama değildir. Farkedilen yanlışlar düzeltilebilir. Farkına varamayan bireye bu durum anlatılmalıdır.

2-) Davranışın Etkilerini Gösterme: Yaptığı yanlışın mal olacağı durumlar çocuğa gösterilmelidir. Yaptığı yanlışların neye mal olduğunu bilirse aynı yanlışı bir daha yapmamak için mücadele edecektir. Davranış etkisini hissettirirken bireyin iç dünyası ve psikolojik dengesi dikkate alınmalıdır. Ona çok kötü bir şey yaptığı bilincini vererek kendini psikolojik olarak kötü hissetmesini sağlamak iç dünyasında büyük yaralar açabilir. Yanlışın bedeli uygun bir dille ifade edilmelidir.

3-) Pişman Olmasını Sağlayın: Olumsuz davranış sergilediğinde pişmanlık yaşamasını sağlayın. Bunun için ceza yöntemini kullanabilirsiniz. Ceza olarak da olumsuz pekiştirme yapabilirsiniz. Çok sevdiği bir şeyden onu mahrum bırakarak cezalandırabilirsiniz. Yaptığı eylem sonucunda pişmanlık yaşamayan birey aynı davranışı tekrar sergilemekten çekinmeyecektir. Yaptığı yanlış sonucunda birilerinin zarar görebileceğini bilmesi ve hissetmesi gerekir. Pişman olan birey aynı davranışı bir daha sergilemez.

4-) Pekiştireçlerle Söndürme: İstenmeyen davranış sonucunda bireye fisiksel şiddet yerine onu mahrum bırakma ve sevdiği şeyden alı koymak uygun tutum olacaktır. Uygun pekiştireçler verilerek istenmeyen davranış söndürülebilir. Uygun pekiştireçlerle istenen davranışın yapılma sıklığı arttırılaqbilir. Pekiştireçler abartılmadan amacına uygun kullanılmalıdır. Pekiştireç kullanma konusunda mutlaka uzmanlardan destek almalısınız. Her pekiştireç her zaman aynı etkiyi meydana getirmez. Bu yüzden pekiştireçler sık değiştirilmelidir. Pekiştireçler birey için değerli ve anlamlı olmak zorundadır.

Yazar=Rehber ve Sınıf Öğretmeni